رای شماره 1500 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، موضوع برقراری حکم بازنشستگی مستخدمان رسمی دولت براساس سنوات خدمات

شماره93/775                                                                           14/10/1393

تاریخ دادنامه : 24/9/1393      شماره دادنامه: 1500       کلاسه پرونده : 93/775

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : خانم ثریا توحیدی

موضوع شکایت و خواسته : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار : خانم ثریا توحیدی به  موجب درخواستی اعلام کرده است که:

احتراماً، به استحضار می‌رساند پیرو طرح شکایت اینجانب ثریا توحیدی مبنی بر ابطال حکم بازخریدی مورخ 1/7/1367 و صدور حکم بازنشستگی که تقدیم شعبه اول دیوان عدالت اداری شد طی دادنامه شماره 1033ـ 8/5/1391 منجر به رد دعوا و رد خواسته شد. متأسفانه این حکم برخلاف و متعارض با آراء صادر شده از شعب دیگر دیوان عدالت اداری از جمله رأی شعبه اول تجدیدنظر دیوان به شماره 1310ـ 5/7/1384 است، زیرا طی این حکم در موضوع مشابه و شرایط کاملاً یکسان اقدام به صدور رأی به ورود شکایت شده که این امر موجب صدور آراء متعارض و ایجاد بلاتکلیفی در حقوق قانونی و استحقاق شده لذا مستنداً به ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری خواستار رسیدگی بر اساس عدل و انصاف می باشم.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه اول دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9009980900087789 با موضوع دادخواست خـانم ثریا توحیدی باغینی بـه طرفیت 1ـ وزارت آمـوزش و پرورش 2ـ سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته ابطال حکم بازخریدی مورخ 1/7/1367 و صدور حکم بازنشستگی، به موجب دادنامه شماره 9109970900101033ـ 8/5/1391، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

شاکی به شرح دادخواست اعلام داشته است از کارکنان آموزش و پرورش است که در تاریخ 1/7/1367 به دلیل وجود پاره‌ای مشکلات خانوادگی با 20 سال و یک ماه و 28 روز سابقه خدمت، تقاضای بازخریدی کرده و اداره طرف شکایت با بازخریدی نامبرده موافقت و حکم بازخریدی در حق وی صادر شده است، چون بیش از 20 سال سابقه خدمت داشته است لذا دستگاه مکلف به صدور حکم بازنشستگی در حق مشارالیه بوده و لذا به شرح فوق نسبت به موضوع معترض و تقاضای رسیدگی کرده که با توجه به بررسی اوراق و محـتویات پرونده نـظر به اینکه بر اساس اظـهارات شاکی بازخـریدی مـشارالیها بر اساس درخواست شخصی نامبرده بوده است و تبصره 4 ماده 74 قانون استخدام کشوری ناظر به بازنشستگی اختیاری کارکنان با داشتن 20 سال سابقه خدمت و تقاضای کارمند و موافقت بالاترین مقام دستگاه اجرایی بوده و هیچ دلالتی بر تکلیف اداره متبوع مستخدم به موافقت با تقاضای بازنشستگی معد کارکنان صرف داشتن بیش از 20 سال سابقه خدمت ندارد که در مانحن‌فیه حسب اظهارات شاکی دستگاه متبوع با تقاضای بازنشستگی شاکی موافقت نکرده و لذا نامبرده تقاضای بازخریدی کرده است و طبق تبصره 4 قانون مذکور بازگشت به خدمت افراد بازخرید شده ممنوع است، بنابراین تخلفی از مقررات از جانب آموزش و پرورش مشهود نبوده به رد شکایت حکم صادر و اعلام می‌شود و در خصوص شکایت شاکی به طرفیت سازمان بازنشستگی به دلیل عدم توجه شکایت به سازمان مذکور به استناد بند ب ماده 20 آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت صادر و اعلام می شود. رأی دیوان قطعی است.

ب: شعبه هجدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 18/82/1313 باموضوع دادخواست آقای محسن نصوری کمامردخی به طرفیت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و به خواسته ابطال حکم بازخرید خدمت به شماره 1/33411ـ4/10/1378، به موجب دادنامه شماره 1870ـ 8/10/1383، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به این که شاکی شخصاً از مسؤولان امر تقاضای بازخرید خدمت کرده و مسؤولان نیز وفق مقررات قانونی با تقاضای شاکی موافقت کرده‌اند، علی‌هذا به لحاظ عدم تخلف از مقررات در اصدار حکم بازخرید خدمت به رد شکایت حکم صادر و اعلام می شود. حکم صادر شده ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

ج: شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب پرونده شماره ت1/84/299 با موضوع دادخواست آقای محسن نصوری کمامردخی به طرفیت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و به خواسته اعتراض به دادنامه شماره 1870ـ 8/10/1383 شعبه هجدهم دیوان عدالت اداری، به موجب دادنامه شماره 1310ـ 5/7/1384، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

تجدیدنظرخواه به موجب حکم کارگزینی شماره 1/33411ـ4/10/1378و به استناد تبصره 1ماده 74 قانون استخدام کشوری بازخرید شده است تبصره 1 ماده 74 مذکور صراحتاً اعلام کرده است بازخریدی در صورتی ممکن است که کارمند کمتر از بیست سال سابقه داشته باشد و کارمندان دارای سابقه بیش از 20 سال را دارای حق درخواست بازنشستگی اعلام کرده است. از آن جا که وی در زمان بازخریدی طبق حکم کارگزینی فوق الاشعار دارای 25 سال و 4 ماه و یک روز سابقه بوده است، حتی با درخواست خود وی نمی توانسته بازخرید شود. علی هذا تجدیدنظر خواهی وارد تشخیص و با نقض رأی بدوی به وارد دانستن شکایت شاکی و ابطال حکم بازنشستگی وی به شماره فوق و اعاده وی به پست و سمت سابق حکم صادر می شود. رأی دیوان قطعی است.

د: شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب پرونده شماره ت1/84/1367 با موضوع دادخواست آقای محسن نصوری کمامردخی به طرفیت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و به خواسته اعتراض به دادنامه شماره 1870ـ 8/10/1383 شعبه هجدهم دیوان عدالت اداری، به موجب دادنامه شماره 1701ـ24/8/1384، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

با توجه به این که نام تجدیدنظرخواه محسن نصوری کمامردخی است و اشتباهاً منصوری کمامرفی نوشته شده و تقاضای وی ابطال حکم بازخریدی بوده و در متن رأی نیز به حکم بازخریدی اشاره شده و حکم ابطالی نیز حکم بازخریدی است و در هنگام نوشتن اشتباهاً حکم بازنشستگی قید شده است بدین وسیله نام وی به محسن نصوری کمامردخی و در سطر آخر ابطال حکم بازنشستگی به ابطال حکم بازخریدی اصلاح می‌شود. رأی صادر شده به اسـتناد ماده 38 آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعطای رونوشت از یکی بدون دیگری ممنوع است و این رأی به انضمام رأی سابق این شعبه به شماره 1310ـ 5/7/1384 قطعی و قابل اجرا است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‌کند.

رأی هیأت عمومی

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: مطابق تبصره 1 الحاقی به ماده 74 قانون استخدام کشوری مصوب سال 1365 مقرر شده است، کلیه وزارتخانه ها، شرکتها و مؤسسات دولتی، شهرداریها، بانکها، مؤسسات و شرکتها و سازمانهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است، می توانند مستخدمان رسمی یا ثابت یا دارای عناوین مشابه خود را (به جز مشمولان قانون کار و تأمین اجتماعی) در مشاغل غیرتخصصی بر اساس درخواست کتبی آنان و موافقت بالاترین مقام دستگاه اجرایی، مشروط به آن که بیش از بیست سال سابقه خدمت داشته باشند بر اساس سنوات خدمت بازنشسته و در صورتـی کـه سابقه خدمت آنان کمتر از بیست سال باشد بازخرید نمایند. بـا توجه به حکم قانونی مذکور، در صورتی که مستخدم دولت بیش از بیست سال سابقه خدمت داشته باشد، دستگاه می‌تواند وی را بازنشسته کند و امکان بازخرید وی ولو به درخواست مستخدم وجود ندارد و چون در پرونده‌های موضوع تعارض، شکات بیش از 20 سال سابقه خدمت داشته اند، دستگاه اجرایی متبوع آنان نمی‌توانسته است با لحاظ درخواست بازخریدی آنان، مبادرت به بازخریدی شکات کند. از این روی رأی شماره 1310ـ 5/7/1384 شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری و رأی اصلاحی همین شعبه به شماره 1701ـ24/8/1384 که حکم بازخریدی شاکی را مطابق قانون تشخیص نداده و شکایت را وارد شناخته است صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری  ـ محمدجعفر منتظری