انتظار 5 ساله برای تصویب لایحه حمایت از کودک و نوجوان

لایحه حمایت از کودک و نوجوان 5 سال قبل از سوی قوه قضاییه با همکاری کارشناسان و حقوقدانان حوزه کودک و نوجوان با هدف کاهش کودک آزاری تدوین شد اما از آن زمان تاکنون در انتظار بررسی و تصویب نمایندگان مجلس است و در حال حاضر نیز این لایحه روی میز کمیسیون قضایی مجلس قرار دارد.

لایحه 54 ماده ای حمایت از کودکان و نوجوانان در سال 89 توسط قوه قضاییه به منظور حمایت از کودکان در مقابل هر گونه آزار،سهل انگاری، سوء رفتار، بهره کشی، خرید و فروش کودکان و ...  تدوین شد و  براساس این لایحه تمام افرادی که به سن هجده سال تمام نرسیده­ اند، از حمایت­های مذکور در این قانون بهره ­مند می­ شوند.

کودک آزاری انواع مختلفی دارد از کودک آزاری جسمی ، روحی عاطفی و ... و در مجموع هر رفتار یا سهل انگاری که سلامت روانی و جسمی کودک را تهدید کرده یا مانع رشد کودک شود، کودک آزاری محسوب می شود. در حال حاضر یکی از شایع ترین نوع کودک آزاری ها کودک آزاری جسمی است که توسط اغلب خانواده ها رخ می دهد. در مقابل آزاهای جسمی آزارهای عاطفی و روانی مانند، بی توجهی، نگاه بد، عدم توجه به نیازهای آموزشی، تغذیه ای و بهداشتی،حبس کردن ، ترساندن و ...  نیز درصد بالایی از کودک آزاری را به خود اختصاص می دهد اما چون خانواده ها نمی دانند که آزار است به راحتی نسبت به این کار اقدام می کنند و کودک خود را دچار آسیبهای روحی می کنند.

تا کنون قانون خاصی در کشور وجود نداشته که در آن کودک آزاری تعریف شده باشد، ولی در قوانین می توان مواردی پیدا کرد، برای نمونه براساس ماده ای در قانون مجازات اگر مادری یا شخصی طفلی را در محلی که نمی تواند از خود دفاع کند، رها کند برایش مجازات در نظر گرفته شده است. متاسفانه در قانون کودک آزاری به شکل مشخص تعریف نشده به همین دلیل کارشناسان معتقدند قوانین موجود در حمایت از کودکان پراکنده است اما در لایحه حمایت از کودک و نوجوانان کود آزاری و انواع آن دیده شده است. این لایحه در دستور کار مجلس هشتم قرار گرفت اما بررسی نهایی آن انجام نشد و به مجلس نهم موکول شد و در حال حاضر نیز در کمیسیون قضایی مجلس در دست بررسی است و به گفته سخنگوی این کمیسیون بزودی بررسی ها انجام و به تصویب نهایی می رسد.

بررسی نهایی لایحه حمایت از کودکان بزودی

سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی از بررسی نهایی لایحه حمایت از کودک و نوجوان در آینده نزدیک خبر داد و گفت: این لایحه به زودی در مجلس به تصویب می رسد.

محمد علی اسفنانی در مورد آخرین وضعیت لایحه حمایت از کودک و نوجوان گفت: این لایحه با هدف کاهش کودک آزاری و مشکلات و آسیب های کودکان در کمیته حقوق خصوصی کمیسیون قضایی در حال بررسی است و به تازگی دو ماده 12 و 13 آن به تصویب رسیده است.

وی با اشاره به اینکه این لایحه جنبه پیشگیرانه از کودک آزاری داشته و در چندین مفاد آن به این موضوع اشاره شده است گفت: تمامی قوانینی که تاکنون در خصوص کودک آزاری و کودکان وجود داشته در این لایحه به طور کلی جمع بندی و گنجانده شده و در مجموع به حمایت بیشتری از کودکان و نوجوانان پرداخته شده است.

به گفته سخنگوی کمیسیون حقوقی قضایی مجلس، با توجه به موارد مختلف کودک آزاری های جسمی، عاطفی، سوء استفاده از کودکان، خرید و فروش، قاچاق، محرومیت از تحصیل، تحمیل کار اجباری و غیره در صدد هستیم هر چه سریعتر بررسی این لایحه در کمیسیون قضایی به اتمام برسد و برای تصویب به صحن علنی مجلس فرستاده شود.

وی در پاسخ به اینکه آیا تشکیل این لایحه به رفع مشکلات کودک آزاری کودکان کمک می کند گفت: با توجه به مفاد این لایحه که جنبه حمایتی دارد به نظر می رسد با تصویب آن بسیاری از مشکلاتی که در حال حاضر برای کودکان و نوجوانان وجود دارد کاسته شود.

در سال جاری با توجه به گزارشهای مربوط به کودک آزاری و همچنین آمارهای صدای یارای انجمن حمایت از حقوق کودک و نوجوان نشان می دهد که کودک آزاری در جامعه افزایش یافته به همین دلیل کارشناسان امور کودک عنوان می کنند که با توجه به اینکه در مفاد لایحه حمایت از کودک و نوجوان به مصادیق کودک آزاری نیز اشاره شده به همین دلیل این لایحه باید برای بهبود وضعیت و شرابط کودکان و از دست ندادن زمان به تصویب برسد .

عضو هیات مدیر ه انجمن حمایت از حقوق کودکان در خصوص بررسی لایحه کودکان و نوجوانان در مجلس به خبرنگار مهر گفت: این لایحه سه سال در دولت مسکوت مانده بود در حالیکه سه ماهه باید به مجلس تحویل داده می شد به همین دلیل روند ارسال و بررسی آن در مجلس با زمان طولانی انجام گرفت.

لیلا ارشد تاکید کرد: متاسفانه مرکز پژوهش های مجلس این طرح را مشمول فوریت نداشت و از بررسی سریع خارج شد اما پس از گذشت مدتی در حال حاضر مجددا در کمیسیون حقوقی مجلس در دست بررسی است که البته زمان طولانی شده اما باز هم به تصویب نهایی آن امیدوار هستیم.

تصویب لایحه راهی برای کاهش کودک آزاری در جامعه

وی در مورد کودک آزاری اظهار داشت: طبیعتا وقتی جوامع پیچیده تر می شود مشکلات نیز بیشتر می شود و هرگاه شرایط برای خانواده سخت می شود اولین فردی که مورد آزار قرار می گیرد کودک است. به همین دلیل در حال حاضر کودک آزاری در رسانه ها بیشتر مطرح می شود و هم در صدای یارای انجمن حمایت از حقوق کودکان موارد تماس کودک آزاری در زمینه های مختلف بیشتر شده بنابراین به نظر می رسد در مجموع کودک آزاری افزایش پیدا کرده است.

وی با اشاره به اینکه مصرف مواد محرک صنعتی باعث افزایش آسیب های اجتماعی در جامعه و به تبع آن آزار به کودکان شده است ، گفت: با توجه به اینکه آسیب های اجتماعی به هم مرتبط هستند به همین دلیل کودک آزاری رابطه مستقیم با طلاق، فقر، انواع مختلف آسیب ها، اعتیاد و غیره دارد و تمامی این آسیب ها زنجیروار به هم متصل هستند.

مدیر عامل انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به اینکه در تدوین پیش نویس لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان از کارشناسان انجمن حمایت از حقوق کودکان کمک و مشورت خواستند و ما نیز اطلاعات خود را در اختیارشان برای تدوین این لایحه قرار داریم. در این لایحه به نکات و حمایت هایی در مورد کودکان و همچنین مشکلات آنها اشاره شده که امیدواریم هرچه سریعتر در مجلس به تصویب برسد و با اجرایی شدن آن به طور حتم از برخی از مشکلات کودکان کاسته خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر والدین تحقیر و توهین را در جامعه کودک آزاری نمی دانند گفت: کودک آزاری فقط آزارهای جسمی نیست بلکه عاطفی، روانی، توهین و تحقیر و غیره نیز جز کودک آزاری محسوب می شود و حتی بی توجهی و ندیدن کودک و توجه نکردن به نیازها و خواسته های وی نیز آزار محسوب می شود. این در حالی است که بسیاری از مواقع والدین اینگونه مسائل را آزار نمی دانند.

به گفته وی، این لایحه نسبت به قوانینی که در گذشته برای کودکان وجود داشت همه جانبه تر و مناسب تر است و گام مثبت و بسیار خوبی است.

وی درخصوص روند بررسی این لایحه نیز گفت: در صورت طولانی شدن تعدادی از کودکان در معرض خطر و آسیبهای جدی قرار می گیرند و مناسفانه آسیبهای جدی کودکان در خانواده های با کارکرد معیوب را مورد آزار قرار می دهد و هنگامی که قانونی تدوین و تصویب می شود به بهبود شرایط کمک می کند به همین دلیل انتظار می رود قوانین مترقی در کنار کارهای فرهنگی و حمایتی از مشکلات کودکان و آزارهای آنها در جامعه بکاهد. با توجه به اینکه بیشتر کودک آزاریها بدلیل کم توجهی به حقوق کودکان است برهمین اساس آسیب شناسان معتقدند تصویب و اجرایی شدن لایحه حمایت از کودک و نوجوان سهم زیادی در جلوگیری از انواع کودک آزاریها در جامعه دارد به همین دلیل انتظار می رود که بعد از گذشت 5 سال از تدوین این لایحه نمایندگان مجلس زمینه تصویب و قانونی شدن مفاد این لایحه را فراهم کنند تا دیگر شاهد انواع کودک آزاری در خانواده ها نباشیم.