به جای کار فرهنگی به سیاست جنایی عوام گرایانه روی آورده ایم

یک عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به تصویب کلیات طرح افزایش نرخ باروری در مجلس، گفت: تعیین مجازات حبس برای انجام اعمال جراحی پیشگیری از باروری صرفا رفع تکلیف است.

سیدمحمود میرخلیلی با اشاره به تعیین مجازات حبس برای اعمال جراحی پیشگیری از باروری در « طرح افزایش نرخ باروری»، اظهار کرد: در این زمینه بیشتر باید کار فرهنگی صورت بگیرد تا جرم‌انگاری و تعیین مجازات؛ زیرا به هر حال نزدیک 30 سال است که مردم در این مسیر قرار گرفته اند و با مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ترویج و تبلیغ صورت گرفته این فرهنگ در آنها ایجاد شده که فرزند کمتری داشته باشند و طبیعتا قانونگذاری کیفری راه‌حل مساله نیست.

وی با بیان اینکه با پیش‌بینی مجازات حبس نمی‌توان جلوی این قضیه را گرفت، افزود: اگرچه یکی از راه‌های هنجارانگاری اجتماعی، ایجاد هنجارهای حقوقی است ولی این امر هم به صورت منطقی و در موارد جزئی و خاص باید انجام شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: اینکه الان به طور گسترده برای روش‌های پیشگیری از باروری مجازات حبس تعیین کنند منطقی نیست و علت اینکه به این قضیه روی آورده‌ایم این است که می‌خواهیم رفع تکلیف کنیم.

میرخلیلی افزود: دلیل امر هم این است که ما در ایجاد راهکارهای فرهنگی و اجتماعی دست روی دست گذاشته و کاری انجام نمی‌دهیم ولی می‌خواهیم در مقابل رهبری یا جامعه بگوییم کاری کرده‌ایم و به این کار اصطلاحا سیاست جنایی عوام‌گرایانه گفته می‌شود در حالی که این راه‌حل نیست.

این حقوقدان درباره تعارض طرح مذکور با سیاست حبس‌زدایی گفت: به طور کلی ما هم در بحث جرم‌انگاری و هم در بحث حبس‌گرایی افراطی عمل می‌کنیم.

وی افزود: فرمایش امام علی (ع) مبنی بر اینکه «و اذا لم اجد بدواء فآخر الدواء الکیّ» بدین معنا که مجازات و کیفر آخرین راه چاره است باید در مراحل تقنین، قضا و اجرا الگوی ما باشد. یعنی وقتی هیچ راه چاره‌ای نیست آخرین راه چاره باید توسل به مجازات باشد منتهی سیاست جنایی عوام‌گرایانه‌ای که متاسفانه در جامعه ما نمود خاصی پیدا کرده است باعث می‌شود که ما به عنوان اولین راهکار سراغ کیفر و مجازات برویم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: همه عقلای عالم واقف به این موضوع هستند که زندان راه‌حل نیست و موجب اصلاح کسی نشده و نخواهد شد. ما زمانی که تعدادی جوان را در یک خوابگاه جمع می‌کنیم بسیاری از معضلات و پیامدهای منفی وجود دارد که باید از آنها پیشگیری کنیم آن وقت در زندان، انسان‌هایی که هر کدام‌شان در یک حوزه بزهکارانه تخصص دارند را می‌خواهیم گرد هم جمع کنیم و آنها را اصلاح کنیم. طبیعتا چنین چیزی امکان‌پذیر نیست و در تاریخ هم اتفاق نیفتاده است.

وی با بیان اینکه آمار تکرار جرم و بازگشت به زندان بسیار بالاست، گفت: بنابراین توسل به شیوه جرم‌انگاری به ویژه گرایش به مجازات حبس سیاست کارآمد و موثری نیست که ما چشم بسته ابتدائا سراغ آن برویم و به پیامدهای آن فکر نکنیم.