حقوق بین‌الملل خصوصی از گستره مرزها می‌گذرد و روابط خصوصی اشخاص و اتباع دول مختلف را در سطح زندگی بین‌المللی تنظیم می‌کند.
حقوق بین‌الملل خصوصی رشته‌ای از علم حقوق است که روابط خصوصی اشخاص را در سطح زندگی بین‌المللی تنظیم می‌کند.
همانگونه که جهت زندگی در یک جامعه خاص احتیاج به وضع قواعد و قوانینی داریم که روابط بین اشخاص مربوط به آن جامعه را تنظیم کند، در سطح بین‌المللی نیز ادامه توسعه روابط مستلزم وجود قواعد و مقررات خاصی است.
در صورتی که مقررات تنظیم‌کننده روابط بین دولت‌های مختلف باشد، حقوق بین‌الملل عمومی و هرگاه برای تنظیم روابط بین اتباع مربوط به دول مختلف وضع شده باشد، حقوق بین‌الملل خصوصی نامیده می‌شود، بنابراین حقوق بین‌الملل خصوصی عبارت است از مجموعه مقرراتی که روابط خصوصی و بین‌المللی اشخاص جوامع مختلف یا یک جامعه واحد را با یکدیگر تنظیم می‌کند.
اینکه در تعریف حقوق بین‌الملل خصوصی که روابط اشخاص به جای افراد اشاره می‌شود، به این دلیل است که در جوامع امروزی علاوه بر اشخاص حقیقی اشخاص حقوقی نیز حضور دارند و ناگزیر باید این اشخاص نیز در نظر گرفته شوند.
موضوعی مربوط به حقوق بین‌الملل می‌شود که از مرز یک کشور گذشته و به کشور دیگری تسری پیدا کند، مثلا هنگامی که یک ایرانی با یک فرانسوی ازدواج می‌کند موضوع به حقوق بین‌الملل خصوصی مربوط می‌شود.
زمانی می‌توان گفت موضوعی مربوط به حقوق بین‌الملل خصوصی است که با یک یا چند کشور خارجی ارتباط داشته باشد، چه در این موضوع روابط افراد کشورهای مختلف مطرح شده باشد و چه روابط افراد یک کشور خاص به دلیل دخالت عاملی خارجی مطرح باشد، مثلا محل اجرای قرارداد در خارج از کشور باشد و یا اقامت یکی از طرفین معامله در خارج از کشور قرار داشته باشد. |