مرکز تحقیقات اسلامی مجلس را چقدر می شناسید؟

مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تاکنون جهت بررسی فقهی طرح ها و لوایج ارجاعی مجلس شورای اسلامی، 38 حلقه علمی در قالب 259 نشست و دو هزار و 376 نفر ساعت کار را برگزار کرده است.

 مرکز تحقیقات اسلامی مجلس به عنوان واسطه‌ای فعال و هوشمند میان حوزه علمیه و مجلس شورای اسلامی، فعالیت های خود را در چارچوب تمرکز بر علوم و معارف اسلامی و با رویکرد بهره گیری جدی از تخصص های مختلف به ویژه حقوق اسلامی استوار ساخته و برای اشراب معارف فقه جعفری در قوانین مصوب مجلس و آینده‌نگری، روشنفکری و حرکت در مرزهای دانشی با تاکید بر اجتهاد پویا و توجه به نقش زمان و مکان در استنباط احکام، بر اصول و مبانی اجتهاد ثابت قدم مانده ودر این راستا فعالیت های خود را تنظیم کرده است.

این مرکز از آغاز تاکنون، جهت بررسی فقهی طرح ها و لوایج ارجاعی مجلس شورای اسلامی، 38 عنوان حلقه علمی، 259 جلسه علمی و دو هزار و 376 نفر ساعت در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی برگزار شده و 219 استاد برجسته حوزوی و دانشگاهی در حلقات مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شامل 69 استاد حوزه، 58 استاد دانشگاه و 92 نفر نیز استاد حوزه و دانشگاه به صورت مستقیم شرکت کرده و تعداد دیگری نیز به صورت غیر مستقیم با این مرکز در ارتباط هستند.

ارتباط با کمیسیون‌های مجلس

مرکز تحقیقات همچنین تاکنون در کمیسیون های مجلس شورای اسلامی حضور فعال داشته است به عنوان نمونه حضور در “کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور(کمیته احزاب، اصلاح قانون انتخابات شوراها)”، “کمیسیون‌ قضایی و حقوقی (قانون مجازات اسلامی، آیین دادرسی کیفری، محکومیت‌های مالی، لایحه کودک و…)”، “کمیسیون اقتصادی (طرح اصلاح قانون مالیات های مستقیم)”، “کمیسیون فرهنگی (طرح امر به‌معروف و نهی از منکر، طرح ساماندهی مدیریت مساجد، طرح جامع تعالی جمعیت، رسانه‌های جمعی)”، “کمیسیون بهداشت و درمان (لایحه اصلاح قانون تنظیم خانواده)” و … بخشی از این مشارکت می‌باشد.

شورای فقهی

شورای فقهی این مرکز متشکل از بیش از 30 نفر از اساتید درس خارج فقه حوزه علمیه قم می باشد و کارکرد این شورا عمدتا در سه محور شامل “اظهار نظر فقهی نسبت به لوایح مورد بررسی قرار گرفته در حلقات علمی مرکز”،” اظهارنظر انتقادی نسبت به حوزه تقنین ونسبت آن با فقه و بیان دغدغه های بزرگان حوزه و محلوظ داشتن آن ها در مطالعات مرکز” و” ایده پردازی در زمینه موضوعات مختلف تشنه تقنین و ارائه پیشنهادهایی در این خصوص به مجلس” انتظام پیدا می کند.

این شورا همچنین چهار کمیته تخصصی به عنوان زیرمجموعه خود دارد که تاکنون کمیته فقه سیاسی اجتماعی22 جلسه، کمیته فقه اقتصاد 21 نشست، کمیته فقه خانواده هفت و کمیته فقه فرهنگ و هنر سه نشست را برگزار کرده است، بر این اساس تعداد کل جلسات شورا 55 جلسه و تعداد نفر ساعت اختصاص یافته به جلسات 513 نفر ساعت می باشد.

” طرح امر به معروف و نهی از منکر”، ” بررسی پیش نویس طرح جرم سیاسی”، “حق حبس در نکاح مواد1085 و1086 قانون مدنی”، ” لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم”، در سه موضوع “بررسی ماده 4 لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم”، “محاسبه وجوهات به عنوان مالیات یا هزینه های مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده”،” مالیات بر ارزش افزوده” و “طرح جامع رسانه‌های گروهی”، از جمله مباحث بررسی شده در این شورا بود.

مرکز تحقیقات اسلامی مجلس همچنین در سال جاری اقدام به تشکیل دروس سطح عالی حوزه با رویکرد تقنینی کرده است و بر همین اساس، درس خارج فقه وصیت حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، فقه قانون‌گذاری حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌‌اکبریان، فقه سیاسی حجت‌‌الاسلام والمسلمین ارسطا و فقه خانواده حجت‌الاسلام والمسلمین نیازی شاهرودی در حال برگزاری است که با استقبال طلاب و فضلای حوزه مواجه شده است.

تشکیل گروه های علمی مرکز

گروه‌های علمی پنج گانه مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شامل “گروه مطالعات اجتماعی”، “گروه مطالعات اقتصادی”، “گروه مطالعات تاسیسی”، “گروه مطالعات تطبیقی”و “گروه مطالعات فقهی و حقوقی”فعالیت های خود را در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس آغاز کرده اند.

منشورات مرکز

این مرکز تاکنون منشوراتی با عناوین ” کتاب عربی الفقه و القانون (تصورات و مقترحات و معالجات منهجیه)، کتاب فارسی فقه و قانون (ایده‌ها، پیشنهادها و راه‌حلهای روشی)، کتاب تحلیل فقهی حقوقی لایحه تجارت (باب اول و ششم) و لایحه آیین دادرسی تجاری، کتاب چکیده مقالات هم‌اندیشی بررسی فقهی حقوقی اقتصادی حمایت از تولید ملی، سرمایه و کار ایرانی، فصلنامه تخصصی دین و قانون را منتشر و آثاری مانند کتابشناخت حقوقی ، کتاب بررسی فقهی حقوقی ارث اقلیت‌‌های دینی و مجموعه نشست‌های علمی مرکز را در دست انتشار دارد.

مرکز تحقیقات تاکنون علاوه بر کنفرانس بین المللی فقه و قانون که با حضور اساتیدی از کشورهای مختلف جهان در قم برگزار شد، نشست های دیگری مانند نشست علمی رابطه فقه و قانون، نشست علمی باب ضمان نفوس، نشست علمی غرر در معاملات جدید، نشست علمی حکم حکومتی و قانون، نشست علمی بررسی طرح الحاق یک تبصره به ماده 881 مکرر قانون مدنی (ارث اقلیت‌های دینی)، نشست علمی امر به معروف و نهی از منکر در آیینه تقنین، نشست علمی چگونگی فرآیند تدوین و بررسی بخش کلیات لایحه آیین دادرسی کیفری، نشست علمی بررسی آخرین تحولات قانون مجازات اسلامی، نشست ارائه و بررسی گزارش حلقه طرح جامع وکالت را برگزار کرده است.

این مرکز در ادامه فعالیت های خود نشست های تخصصی هم‌اندیشی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی را در حوزه فقهی، حقوقی و اقتصادی برگزار کرده و در مجموع در حوزه فقهی حقوقی3 نشست هر نشست با حضور 5 استاد حوزه و دانشگاه در مجموع 30 نفر ساعت و در بحث اقتصادی نیز 3 نشست علمی هر نشست با حضور 6 استاد حوزه و دانشگاه در مجموع 36 نفر ساعت را برگزار کرده است.

همچنین با برخی نهادها، انجمن‌ها و مراکز علمی از جمله “مجمع تشخیص مصلحت نظام در زمینه بررسی و اظهار نظر در ارتباط با سیاست‌های کلی نظام در امر تقنین، انجمن های علمی حوزه (انجمن های فقه و حقوق اسلامی، انجمن اقتصاد اسلامی، انجمن مطالعات سیاسی، انجمن مطالعات اقتصادی)، مرکز فقهی ائمه اطهار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مؤسسه امام خمینی(ره)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، موسسه مسجد وبیمه مرکزی همکاری مستمر داشته و با برخی از آنها نیزتفاهم‌نامه امضاء کرده است.