تامین خواسته چیست ؟

 بر اساس ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی خواهان می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا درجریان دادرسی تا وقتی‌که حکم قطعی صادر‌نشده است از دادگاه درخواست تأمین خواسته نماید.

تامین خواسته چیست؟  وقتی که حقی مورد تضییع یا انکار قرار میگیرد و شخص قصد اقامه دعوا دارد، پروسه تقدیم دادخواست تا صدور حکم و بعد از آن شروع مرحله اجرای حکم زمان بر است. این زمان خصاصا در کلان شهر‌هایی همچون تهران گاه از چند ماه تا چند سال ادامه می‌یابد. گاهی خوانده (طرف دعوا/ بدهکار) برای فراراز پرداخت بدهی خود اقدام به انتقال اموال یا مخفی کردن ان‌ها می‌کند. برای اینکه خواهان یا صاحب حق در استیفای حقوق خود به مشکل بر نخورد، قانون‌گذار نهادی به اسم تامین خواسته را پیش بینی کرده است. با استفاده از این راهکار قانونی، خواهان می‌تواند قبل از طرح دعوا و یا حتی حین دعوای خود مال معینی را که مورد خواسته است و اکنون در دست خوانده می‌باشد توقیف نمایید، تا زمانی که حکم به نفع شخص / خواهان صادر شد از بابت اجرای آن مشکلی نداشته باشد.

اما چه نوع خواسته‌هایی را می‌توان تامین نمود؟ بر اساس ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی خواهان می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا درجریان دادرسی تا وقتی‌که حکم قطعی صادر‌نشده است درموارد زیر از دادگاه درخواست تأمین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است:

١. اگر مستند خواسته سند رسمی است. مثلا برای مطالبه مهریه، مستند خواسته قباله ازدواج است که یک سند رسمی می‌باشد. یا اگر اجاره نامه‌ای در دفتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد که در این صورت یک سند رسمی محسوب می‌شود، برای مطالبه اجاره ب‌ها می‌توان نسبت به تامین خواسته اقدام نمود.

٢. خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد. خواهان باید این مورد را ثابت نماید تا بتواند از مزایای تامین استفاده کند. مثلا خواسته یک مجسمه قدیمی ایست که خواهان در جای نامناسبی نگه داری میکند و امکان اسیب دیدن آن بسیار بالااست. با اثبات این مورد خواسته تامین می‌شود.

٣. اوراق تجاری واخواست شده. مثل انواع برات و سفته که طبق مقررات و در مهلت نسبت به واخواست آن اقدامات لازم از طرف دارنده صورت گرفته باشد.

4. در صورتی که خواهان، خساراتی که ممکن است از بابت تامین به خوانده وارد شود را به صندوق دادگستری واریز نماید، دادگاه قرار تامین خواسته را صادر میکند.

بر اساس قانون درخواست تامین را هم میتوان قبل از طرح دعوای اصلی طرح کرد، هم همزمان با تقدیم دادخواست و هم در جریان دادرسی. در این خصوص محدودیتی به لحاظ قانونی وجود ندارد. در واقع قانون گذار از خواهان در موردی که بیم تضییع حقوق می‌رود به طور کامل حمایت کرده است.
 
نکته مهم آنکه اگر درخواست تامین قبل از اقامه دعوای اصلی باشد، صرفا ده روز زمان برای اقامه دعوای اصلی وجود دارد. در غیر این صورت به درخواست خوانده قرار لغو تامین صادر می‌شود. به طور مثال خانم برای مطالبه مهریه، درخواست تامین خودروی متعلق به همسر خود را می‌نماید. اگر دعوای اصلی مطالبه مهریه ظرف ده روز از تاریخ صدور قرار تامین اقامه نشود، به درخواست زوج، از خودرو رفع تامین می‌شود.
 
ستاره ایوبی کارشناس ارشد حقوق