مروری بر قوانین (( معافیت پزشکی )) - سوالات متداول

در این گزارش تمامی موضوعات معافیت پزشکی سربازان وظیفه عمومی که شامل قوانین ، تبصره‌ها و سوالات متدوال می‌شود، گردآوری شده است.

مروری بر قوانین معافیت پزشکی+ سوالات متداولبه گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران، مشمولان خدمت وظیفه عمومی از نظر وضع مزاجی و استعداد جسمی و روانی به چهار دسته به شرح زیر تقسیم می‌شوند:

1- کسانی که از نظر جسمی و روانی سالم و قادر به انجام خدمت هستند.

2- کسانی که به علت نقص عضو و یا ابتلا به بیماری از سلامتی کامل برخوردار نبوده اما قادر به انجام خدمت در امور غیر رزمی می‌باشند.

3- کسانی که به علت عدم رشد یا ابتلا به بیماری موقتاً قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.

4- مشمولانی که به علت نقص عضو یا ابتلا به بیماری جسمی و یا روانی به طور دائم قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.

تبصره 1: نحوه طبقه بندی مشمولین و طرز معاینه و ضوابط معافیت پزشکی آنها بر اساس مقاطع تحصیلی مشمولین به موجب آیین‌نامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولین خدمت وظیفه عمومی می باشد که وزارت دفاع با کسب نظر از وزارتخانه‌های کشور و بهداشت، ظرف حداکثر شش ماه تهیه می‌کند که پس از تأیید ستاد کل به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

تبصره 2: نحوه آموزش و خدمت مشمولین معاف از رزم، برابر دستورالعملی است که از سوی ستاد کل تهیه و ابلاغ می‌گردد.

تبصره 3: کسانی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، مشمول بند (3) این ماده می‌شوند و به هنگام معاینه، شناسایی و از سوی واحدهای وظیفه‌عمومی برای ترک اعتیاد به مدت حداکثر شش ماه به مراجع ذی‌ربط معرفی می‌گردند.

تبصره 4: نیروهای مسلح مکلفند در حین خدمت، کارکنان وظیفه‌ای را که به مواد مخدر اعتیاد دارند، شناسایی و از سایر سربازان جدا نمایند و آنها را در واحدهای مستقل و مخصوص به کارگیری و به مراجع ذی‌ربط برای ترک اعتیاد در مدت یک ماه توسط پزشک معالج، معرفی کنند و در طول خدمت تحت نظر و مراقبت‌های لازم قرار دهند. مدت ترک اعتیاد برای یک بار جزو خدمت دوره ضرورت محاسبه می‌شود. این افراد پس از پایان خدمت قانونی از خدمت ترخیص می‌شوند لیکن در هر حال صدورکارت پایان خدمت منوط به ارائه گواهی ترک اعتیاد است.
 
ماده 40: به مشمولانی که به علت ابتلا به بیماری موقتاً قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نباشند برای مدتی که شورای پزشکی تعیین می‌نماید و در هر حال متجاوز از یک سال نخواهد بود معافیت موقت پزشکی داده خواهد شد و در سال دوم در صورت ادامه بیماری به همان نحو اقدام و چنانچه در سال سوم نیز قادر به انجام خدمت نباشند به طور دائم از خدمت دوره ضرورت معاف خواهند شد.

تبصره 1: مشمولان پزشک فقط در صورتی معاف دائم از خدمت دوره ضرورت شناخته می‌شوند که قادر به اشتغال به حرفه طبابت نباشند. آن تعداد از مشمولین خدمت دوره ضرورت پزشک که از سلامتی کامل برخوردار نیستند لیکن قادر به طبابت می‌باشند، به خدمت دوره ضرورت اعزام می‌گردند و برابر نظر شوراهای پزشکی ازخدمت سنگین معاف خواهند شد.

تبصره 2: در زمان جنگ یا بسیج همگانی می توان افرادی را که در زمان صلح به علل پزشکی یا تکفل از خدمت دوره ضرورت معاف شده‌اند نیز به خدمت احضار کرد.

ماده 41: کلیه مشمولین وظیفه باید قبل از اعزام به خدمت توسط یک پزشک از نیروهای مسلح معاینه شوند و در صورت نبودن پزشک از نیروهای مسلح، توسط پزشکان غیرنظامی متعهد که صلاحیت آنان به وسیله نیروی انتظامی تأیید شده باشد، معاینه گردند.

تبصره 1: اظهار نظر در مورد معافیت پزشکی مشمولین توسط سه نفر پزشک نیروهای مسلح در هر شهرستان صورت می‌گیرد، رأی اکثریت این پزشکان معتبر است.

تبصره 2: نیروهای مسلح موظفند پزشکان مورد نیاز شوراهای پزشکی را به نیروی انتظامی معرفی نمایند. در صورتی که تأمین پزشکان مورد نیاز از نیروهای مسلح امکان پذیر نباشد، نیروی انتظامی از پزشکان غیر نظامی مورد تأیید در شورای پزشکی استفاده می‌نماید.

تبصره 3: دولت مکلف است همه ساله هزینه تجهیز و تشکیل شورای پزشکی و شورای عالی پزشکی، فوق‌العاده پزشکان عضو شوراهای مذکور و همچنین هزینه معاینات تخصصی مشمولینی که از پرداخت هزینه معاینات معاف می‌باشند و هزینه‌های اجرای تبصره‌های (3) و (4) ماده (39) را در اعتبارات نیروی انتظامی و بیمارستان‌های ذی‌ربط پیش‌بینی نماید.

ماده 42: در صورتی که مشمولان در حین خدمت دوره ضرورت مبتلا به نقص عضو یا بیماری‌هایی شوند که پس از اتمام مدت معالجه که کمتر از 6 ماه نباشد و طبق نظر شورای پزشکی بیمارستان‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که مورد تأیید عقیدتی- سیاسی در نیروی مربوطه هستند قادر به انجام خدمت نباشند از انجام بقیه خدمت دوره ضرورت معاف خواهند بود.

تبصره: دوران معالجه مشمولان موضوع این ماده جزو خدمت دوره ضرورت آنان محسوب می‌گردد.

آیین نامه اجرایی معاینه ومعافیت پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی موضوع تبصره (1) ماده (39) اصلاحی قانون خدمت وظیفه مصوب 1390 به تصویب هیآت وزیران رسیده و از تاریخ یکم مرداد ماه سال 93 اجرایی شده است .

ماده 1- دراین آیین نامه ،اصطلاحات زیر در معانی مشروح به کار می روند :

الف - قانون : قانون خدمت وظیفه عمومی – مصوب 1363 – و اصلاحات بعدی آن .

ب – نیروی انتظامی : نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران .

پ- نیروی های مسلح: ستاد کل نیروهای مسلح ، ارتش جمهوری اسلامی ایران ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابع و وابسته به آنها .

ت- وزارت : وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی .

ث- سازمان : سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی و رده های هم نام در استان ها .

ج- شورای شهرستان : شورای پزشکی سازمان و شهرستانها ،موضوع تبصره های (1) و (2) ماده (41) قانون .

چ- شورای استان : شورای عالی پزشکی سازمان در استانها ،موضوع ماده (42) مکررقانون .

ح- شورای سازمان : شورای عالی پزشکی موضوع ماده (43) قانون .

خ- شورا ها : شورای شهرستان ، شورای استان ، شورای سازمان .

د- شورای نیرو : شورای پزشکی بیمارستانهای نیروهای مسلح موضوع ماده (42) قانون .

ذ – شورای پزشکی : شورای شهرستان با شورای نیرو حسب مورد .

ر- مشمولان : کسانی که در شمول قانون قرار دارند از جمله کارکنان وظیفه .

تبصره – سایر اصطلاحات به کار رفته در این آیین نامه ، مبتنی بر معانی و تعاریف به کارگرفته شده در قانون و آیین نامه اجرایی آن می باشد .

ماده 2- مشمولان از نظر توان و سلامتی جسمی و روانی در چهار دسته زیر قرار می گیرند :

الف – دسته یکم : کسانی که از لحاظ جسمی و روانی ، سالم بوده وقادر به انجام خدمت دوره ضرورت هستند .

ب- دسته دوم : کسانی که دچار بیماری و نقص عضوو اختلال روانی جزئی هستند و اگر چه به دلیل عدم برخورداری از سلامتی کامل ،توان انجام امور رزمی را ندارند ولی به تناسب نوع بیماری یا نقص عضو و با لحاظ میزان تحصیلاتشان ، قادر به انجام خدمت دوره ضرورت در امور غیررزمی هستند و به عنوان مشمولان معاف ازرزم شناخته می شوند .

ج- دسته سوم : کسانی که دچار عدم رشد یا بیماری های جسمی یا روانی درمان پذیر هستند و به دلیل اینکه باید برای بازیابی سلامت ،تحت درمان ومعالجات لازم قرار گیرند ،در مدتی که براساس ضوابط موضوع این آیین نامه و پیوست آن تعیین میگردد،قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نیستند و در مدت مذکور، به عنوان مشمولان معاف موقت پزشکی شناخته می شوند .

د- دسته چهارم : کسانی که دچار بیماری و نقص عضو یا اختلال روانی غیر قابل درمان هستند و به طور دائم ، قادر به انجام خدمت دوره ضرورت در امور رزمی یا غیر رزمی نیستند و آن دسته از مشمولان معاف موقت پزشکی که با رعایت ترتیبات مقرر در ماده (40) قانون و ماده (25) این آیین نامه ، نیاز به معالجات طولانی مدت (بیش از دو سال ) دارند و به عنوان مشمولان معاف دائم پزشکی شناخته می شوند .

تبصره – باتوجه به ضوابط این ماده ، مشمولان دچار بیماری ها ،عدم رشدها و نقص عضوهای به شرح فهرست پیوست که تایید شده به مهردفتر هیات دولت است ، حسب میزان تحصیلاتشان ، در دسته تعیین شده مربوط قرار می گیرند .

ماده 3- مشمولان به هنگام معرفی برای اعزام به خدمت باید از نظر سلامت جسمی و روانی توسط یک پزشک که در آیین نامه پزشک اول نامیده می شود ، به شرح مواد این آیین نامه مورد معاینه قرار گیرند .

ماده 4- پزشک اول ،یک نفرازپزشکان نیروهای مسلح می باشدودرصورت نبودن ،ازپزشکان غیرنظامی متعهد که صلاحیت آنان به وسیله نیروی انتظامی تایید شده باشد ،استفاده خواهد شد.

ماده 5- پزشک اول ،وضعیت جسمی وروانی مشمولان را با لحاظ ماده (2)این آیین نامه ،موردمعاینه قرارداده ونتیجه را دربرگه معاینه اولیه که توسط سازمان تهیه می شود،درج ومهروامضاء می نماید.

ماده 6- درصورتی که پزشک اول ،مشمول را جزء دسته یکم موضوع ماده (2)تشخیص دهد ووی به این تشخیص، اعتراض داشته باشد یا مشمول را جزء دسته های دوم تا چهارم تشخیص دهد،موضوع برای اظهارنظربه شورای شهرستان احاله خواهد شد .

ماده 7- شورای شهرستان ازسه نفرپزشک نیروهای مسلح تشکیل می گردد ورای اکثریت آنان ملاک عمل است .

تبصره 1- درصورتی که تامین پزشکان مورد نیازازنیروهای مسلح امکان پذیرنباشد،نیروی انتظامی ازپزشکان غیرنظامی مورد تایید ،درشورای شهرستان استفاده خواهد کرد.

تبصره 2- چنانچه یکی ازاعضای شورای شهرستان ،مشمولی را به عنوان پزشک اول مورد معاینه قرارداده باشد،مجازبه اظهارنظر درباره همان مشمول،درشورای شهرستان نمی باشد.

ماده 8- شورای شهرستان ،مشمولان موضوع ماده (6)این آیین نامه به صورت بالینی موردمعاینه قرارداده وچنانچه بیماری یا نقص عضوآنان مشهود باشد یا به نحوی برای اعضای شورای شهرستان محرزباشد،براساس مفاداین آیین نامه وپیوست آن ، درباره معافیت پزشکی مشمولان ،اظهارنظر می نماید ودرغیراین صورت، پس ازانجام معاینه تخصصی درنزدیک ترین بیمارستان نیروهای مسلح یا مرکز مجهز وزارت و اخذ نظرپزشک متخصص، اظهارنظرخواهد نمود.

تبصره- نظرات تخصصی موضوع این ماده، جنبه مشورتی داشته وشورای شهرستان الزامی به پذیرش آنها ندارد.

ماده 9- چنانچه پس ازمعاینه مشمول درشورای شهرستان وقبل ازاعزام به خدمت،تغییری دروضع جسمی یاروانی وی حاصل شده وبیماری جدیدی به وجود آیدیا بیماری قبلی تشدید شودکه  به تشخیص سازمان ویا کسب نظرمشورتی پزشک معتمد،قادربه انجام خدمت نباشد،مشمول مجددا درشورای شهرستان مربوط مورد معاینه قرارگرفته ونظراخیرشورای یادشده ملاک عمل می باشد.

ماده 10- رسیدگی به تقاضای معافیت پزشکی مشمولانی که برابرقانون وآیین نامه اجرایی مربوط،به تحصیل اشتغال داشته وازمعافیت تحصیلی استفاده می نمایند.پس ازفراغت ازتحصیل یا ترک تحصیل یا اخراج به عمل خواهد آمد،مگردرخصوص نقص عضویابیمارهایی که براساس ضوابط این آیین نامه وپیوست آن،مقطع تحصیلی درآن اثرنداشته باشد.

ماده 11- مشمولان مقیم خارج ازکشورکه درخواست رسیدگی به وضعیت پزشکی دارند،ازطریق نمایندگی کنسولی دولت جمهوری اسلامی ایران درمحل اقامتت خودیا نزدیک ترین نمایندگی تعیین شده ، به پزشک معتمدمعرفی می شوند.

تبصره 1- تایید اقامت مشمولان درخارج ازکشوربرعهده نمایندگی کنسولی موضوع این ماده وبراساس ضوابط مربوط می باشد.

تبصره 2- پزشک موضوع این ماده،با پیشنهاد وزارت امورخارجه وتایید سازمان ،ازپزشکان ایرانی مقیم خارج ودرصورت عدم دسترسی ، ازپزشکان خارجی انتخاب می گردد.

ماده 12- پزشک موضوع ماده(11)این آیین نامه،مشمول مربوط را ازنظرسلامت جسمی وروانی مورد معاینه قرارداده ودرصورتی که وی را دچاربیماری،عدم رشدیا نقص عضوتشخیص دهد ویا برای تشخیص ،نیازمندمعاینات تخصصی وسایراقدامات تشخیصی بداند،اقدام لازم را برای معرفی مشمول به بیمارستان خارج ازکشورمورد تایید سازمان،معمول وپس ازدریافت نتیجه ،مراتب را به نمایندگی مربوط اعلام  می نماید.

ماده 13- نمایندگی موضوع ماده (12)این آیین نامه ،پس ازاخذ نتیجه ، نسبت به تشکیل وتکمیل پرونده مشمول مربوط اقدام وپرونده را پس ازتایید مسئول نمایندگی ،ازطریق وزارت امورخارجه جهت طرح درشورای شهرستان واظهارنظر براساس ضوابط این آیین نامه وپیوست آن ومحتویات پرونده ،به سازمان ارسال می کند.

تبصره – سازمان می تواندجلسات شورای شهرستان رابرای رسیدگی به وضعیت مشمولان موضوع این ماده ،با استفاده ازپزشکان مورد تایید ایرانی داخل یا خارج ازکشور،با هماهنگی وزارت امورخارجه درنمایندگی برگزارنماید.

ماده14- به منظوررسیدگی به اعتراض مشمول به رای شورای شهرستان پس ازانجام معاینات تخصصی وتصمیم گیری نهایی،شورای استان ،متشکل ازسه نفرپزشک متخصص استان تشکیل می گردد.

ماده 15- به منظوررسیدگی به موارد عدم تطابق رای شورای پزشکی ،با قانون واین آیین نامه وپیوست آن،که بنا به تشخیص رییس سازمان یا نماینده اوتعیین می شود،شورای سازمان متشکل ازسه نفرپزشک متخصص نیروهای مسلح تشکیل می گردد.

ماده 16- درشورای استان وشورای سازمان،رای اکثریت پزشکان عضو،معتبرومبنای عمل سازمان است واعضای شورای شهرستان ،امکان عضویت درآنهارا ندارند.

ماده 17- مشمولان که پرونده آنان به شورای استان یا شورای سازمان ارجاع می گردد موظفند ظرف یکماه ازتاریخ ابلاغ معرفی نامه ،خودرا جهت معاینه معرفی نمایند ودرصورت عدم حضور،شورای مربوط حذف مورد ،براساس محتویات پرونده تصمیم گیری می نماید.

ماده 18- معاینه مشمولان درشورای استان یا شورای سازمان ،به صورت بالینی انجام می پذیرد ودرصورتی که بیماری با معاینه بالینی تایید نگردد،سازمان براساس درخواست شورای مربوط حسب مورد، موظف است مشمولان را برای معاینه تخصصی به نزدیک ترین بیمارستان های نیروهای مسلح یا مراکزمجهزوزارت معرفی نماید.

ماده 19- مشمولانی که برای معاینات تخصصی موضوع  مواد(8)و(18)این آیین نامه معرفی می شوند،موظفند ظرف یک ماه به بیمارستان یا مرکز تعیین شده مراجعه نمایندودرصورت عدم مراجعه درمدت تعیین شده ،شورای مربوط حسب مورد،براساس محتویات پرونده ،تصمیم گیری می نماید ونظرآن ملاک عمل سازمان دراعزام مشمولان به خدمت می باشد.

ماده 20- مشمولانی که پس ازمعاینه درشورای استان یا شورای سازمان،قادربه خدمت تشخیص داده شده اند، چنانچه قبل ازاعزام ،دچارنقص عضویا بیماری جدیدی شوند که ازنظرمعافیت پزشکی تعیین کننده باشد،وضعیت جدید آنان درشورای شهرستان مورد بررسی قرارگرفته  ونظر اخیرشورای شهرستان ملاک عمل می باشد.

ماده 21- یگان های نیروهای مسلح مجاز به ترخیص مشمولانی که قبل از اعزام ،در شورای استان یا شورای سازمان معاینه شده اند ،نمی باشند مگر این که در حین خدمت ، بیماری یا نقص عضوی به وجود آید یا بیماری قبلی آنان تشدید یافته و از موارد معافیت دایم باشد که دراین صورت براساس رای شورای نیرو اقدام خواهد شد .

ماده 22- در صورتی که اعضای شورا،مشمولان را جزء دسته اول با دسته های دوم تا چهارم موضوع ماده (2) تشخیص دهند ،مکلفند نظر خود را در برگ رای شورای مربوط که ملصق به عکس مشمول باشد با قید نوع بیماری و مستندات موضوع این آیین نامه وپیوست آن، درج و محل مربوط را باذکر مشخصات کامل خود ،شامل نام و نام خانوادگی و شماره نظام پزشکی مهر و امضا نمایند .

تبصره – تشخیص موارد معافیت دائم برای کارکنان وظیفه در حین خدمت ،با شورای نیروی مربوط است .

ماده 23- نیروهای مسلح موظفند پزشکان مورد نیاز شورا ها را به نیروی انتظامی معرفی نمایند .

تبصره – در صورتی که تامین پزشکان مورد نیاز از نیروهای مسلح امکان پذیر نباشد ،شبکه بهداشت ودرمان هر شهرستان ،حسب درخواست سازمان، پزشکان مورد نیاز را به نیروی انتظامی معرفی می نماید .

ماده 24- مشمولانی که متقاضی معاینه تخصصی باشند یا به آرای شورای شهرستان اعتراض داشته باشند ،هزینه های مربوط به معاینات تخصصی ، اعم از بالینی و تشخیصی را پرداخت می نمایند .

ماده 25 – به مشمولانی که به علت ابتلا به بیماری به تشخیص شوراها و در چارچوب ضوابط این آیین نامه و پیوست آن ، به طور موقت قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نباشند ، به منظور درمان برای مدتی که شورای مربوط تعیین می نماید و در هرحال در هر مرحله ،از یک سال تجاورز نخواهد کرد ،معافیت موقت پزشکی داده خواهد شد و چنانچه در پایان سال دوم با وجود اقدامات درمانی ، شورای یاد شده ،بیماری رادرمان شده تشخیص ندهد و فرد نیز قادر به انجام خدمت نباشد ،از ابتدای سال سوم به طور دائم از خدمت دوره ضرورت معاف خواهد شد .

ماده 26- چنانچه مشمول ، بنا به اظهار خود یا نظر پزشک اول ، به مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و اعتیاد وی توسط شورای شهرستان تایید گردد .از سوی سازمان برای ترک اعتیاد در مدت شش ماه ، به یکی از مراکز تحت پوشش وزارت یا سازمان بهزیستی کشور معرفی می شود و مرکز یاد شده نتیجه را ظرف مدت مذکور ، به سازمان اعلام می نماید .

تبصره – با توجه به حکم تبصره (3) ماده (39) قانون ،معافیت موقت پزشکی مشمولان موضوع این ماده که در مدت مقرر ،به مرکز مربوط مراجعه ننمایند یا موفق به ترک اعتیاد نشوند ، از لحاظ داشتن اعتیاد به مواد مخدر ، قابل تمدید نخواهد بود .

ماده 27 –کارکنان وظیفه ای که درحین خدمت دوره ضرورت ، مبتلابه بیماری یا نقص عضو شوند ،چنانچه پس از اتمام مدت معالجه که کمتراز شش ماه نباشد ، طبق نظر شورای نیرو، قادر به انجام خدمت نبوده و بر اساس ضوابط این آیین نامه و پیوست آن ، معاف دائم پزشکی تشخیص داده شوند ، از بقیه خدمت دوره ضرورت معاف می شوند و مدت معالجه آنان ، جزء خدمت دوره ضرورت محسوب می گردد .

تبصره 1- چنانچه شورای نیروی مربوط تشخیص دهد که نقص عضو یا بیماری تا پایان خدمت مقرر که کمتر از شش ماه نباشد ، ترمیم نشده یا بهبود نخواهد یافت ، مراتب را مشروحآ در اوراق معاینه ذکر و با تنظیم صورتجلسه شورا ملصق به عکس مشمول به یگان خدمتی مربوط اعلام می نمایند تا نسبت ترخیص آنان و معرفی به سازمان اقدام شود .

تبصره 2- کارکنان وظیفه ای که در حین خدمت به سبب بیماری مورد معاینه قرار می گیرند و به تشخیص شورای نیرو ، براساس ضوابط این آیین نامه و پیوست آن ، شرایط معافیت دایم یا موقت داشته باشند ،چنانچه بیماری آنان مربوط به قبل از اعزام باشد با تنظیم صورتجلسه شورا ملصق به عکس مشمول به یگان خدمتی مربوط اعلام تا نسبت به ترخیص آنان و معرفی به سازمان اقدام شود .

تبصره 3- حین خدمت موضوع این ماده ، طول مدت قانونی خدمت دوره ضرورت از زمان اعزام تا پایان خدمت است .

تبصره 4- کارکنان وظیفه ای که در حین غیبت یا فرار ،یا به سبب ارتکاب جرم و یا به صورت ارادی ، مبتلا به بیماری یا نقص عضو شوند ، ابتلای آنان به بیماری یا نقص عضو ، حین خدمت موضوع این ماده محسوب نشده و مدت معالجه آنان ، جزء خدمت دوره ضرورت محسوب نمی گردد و از لحاظ وضعیت معافیت پزشکی ، طبق نظر شورای نیرو  و  براساس ضوابط این آیین نامه و پیوست آن ، با آنان رفتار خواهد شد .

ماده 28- مشمولان پزشک اعم از پزشکان عمومی ، دندانپزشکان و پزشکان متخصص ، فقط در صورتی معاف دائم از خدمت دوره ضرورت شناخته می شوند که براساس ضوابط این آیین نامه و پیوست آن ، به تشخیص شوراها و شورای نیرو ، قادر به اشتغال به حرفه طبابت در نیروهای مسلح نباشند و آن عده از مشمولان مذکور که از سلامت کامل برخوردار نیستند ، ولی قادر به طبابت در نیروهای مسلح می باشند به خدمت دوره ضرورت اعزام می شوند و برابر نظر شورای مربوط ، از خدمت سنگین که با سلامتی آنان منافات داشته باشد از جمله امور رزمی ، معاف خواهند شد .

تبصره – نحوه آموزش مشمولانی که براساس حکم این ماده از امور رزمی معاف می شوند ، در چارچوب حکم تبصره (2) ماده (39) قانون تعیین خواهد شد .

فهرست بیماری ها ، نقص عضو ها و عدم رشدهای مو ضوع تبصره ماده (2)

بخش اوّل: بیماری های عمومی

بخش دوم : بیماری های غدد مترشحه داخلی

بخش سوم : بیماری های پوست و بافت های زیر پوست

بخش چهارم : بیماری های داخلی مغز و اعصاب (نورولوژی)

بخش پنجم : بیماری های اعصاب و روان 

بخش ششم: بیماری های جراحی مغز واعصاب

بخش هفتم: بیماری های ریه و قفسه صدری

بخش هشتم: بیماری های استخوان (اسکلت)

بخش نهم: بیماری های دستگاه گوارش و جراحی عمومی

بخش دهم: بیماری های خون و انکولوژی (بدخیمی ها (

بخش یازدهم: بیماری های دستگاه ادراری تناسلی

بخش دوازدهم: بیماری های فک و دهان و دندان

بخش سیزدهم: بیماری های چشم و عوارض بینائی

بخش چهاردهم: بیماری های گوش ، حلق و بینی

بخش پانزدهم: بیماری های قلب و عروق

بخش شانزدهم: بیمار یهای روماتولوژی و بافت همبند

بخش هفدهم: بیماری های عفونی

در ادامه پاسخ سوالات متداول سربازان وظیفه عمومی درباره معافیت پزشکی را می‌خوانید:

1 – آیا مشمول میتواند در حین خدمت برای معافیت پزشکی اقدام نماید؟

بلی ، امکان استفاده از معافیت پزشکی در حین خدمت از طریق شورای پزشکی رده خدمتی وجود دارد.

2 – مجموع نمره چشم برای مشمولان دیپلم و زیر دیپلم جهت معافیت چه میزان می باشد؟

بر اسا س ضوابط موجود در حال حاضر مجموع نمره چشم برای مشمولان دیپلم و زیر دیپلم بیش از 8 میباشد . و برای مشمولان دارای تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر بیش از 10 می باشد.

3 – آیا مشمول می تواند در حین تحصیل برای اخذ معافیت پزشکی اقدام نماید؟

خیر ، می بایست بعد از اتمام تحصیلات برای معافیت پزشکی اقدام نماید مگر اینکه در خواست پزشکی خود را قبل از ثبت نام و شروع سال تحصیلی (مهرماه) در دانشگاه ارسال نموده باشد.

4 – درجه واریکوسل برای معافیت دائم چند است؟

بر اساس ضوابط موجود در حال حاضر درجه 3 با تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی.

5 – آیا صافی کف پا معافیت دارد؟

بلی ، بر اساس ضوابط موجود در حال حاضر نوع صافی شدید کف پا با تایید شورای پزشکی وظیفه عمومی ناجا می تواند معاف دائم باشد.

6 – آیا پای پرانتزی معافیت دارد؟

بلی بر اساس ضوابط موجود در حال حاضر فاصله بین دو زانو اگر بیشتر از 10 سانتی متر باشد با تشخیص شورای پزشکی سازمان وظیفه عمومی ناجا می تواند معاف دائم از خدمت باشد.

7- آیا تحصیلات در معافیت پزشکی دخیل است؟

بلی بر اساس ضوابط موجود برا ی برخی از بیماریها از جمله نمره چشم ، مدرک تحصیلی در معافیت تاثیر دارد.

8 – آیا گروه پزشکان می توانند برای معافیت پزشکی اقدام نمایند؟

پزشکان صرفاَ در صورتیکه به دلیل بیماری موجود قادر به طبابت نباشند می توانند از معافیت پزشکی استفاده نمایند.

9 – آیا مشمولی که برگه اعزام بخدمت دریافت نموده است و بیماری پیدا کرده می تواند درخواست پزشکی دهد؟

بلی‏ ‏- با ارائه در خواست و نظریه پزشکی به وظیفه عمومی ‏ اعزام مشمول ابطال و درخواست وی در سیر بررسی معافیت پزشکی قرار می گیرد.

10 – آیا مشمولی که قبلا در شورای پزشکی شرکت کرده و با اخذ نظریه متخصص سرباز شناخته شده است حق اعتراض به رای شورای پزشکی دارد؟

آرای صادره از طریق شورای پزشکی قابل اعتراض نمی باشد.

11 – آیا مشمول می تواند به نظر پزشک اولیه معترض باشد؟

بلی- در صورت وجود اعتراض می تواند به پزشک دیگری جهت اخذ نظریه مراجعه کند.

12 – آیا مشمول می تواند به رای شورای عالی پزشکی اعتراض نماید؟

خیر نظریه شورای عالی پزشکی قطعی و لازم الاجرا بوده و غیر قابل اعتراض است.

13 – آیا مشمول می تواند بدلیل چاقی یا لاغری مفرط معاف شود؟

اگر چنانچه چاقی یا لاغری مفرط به دلیل بیماری غدد مترشحه باشد امکان بررسی و طرح در شورای پزشکی وجود دارد.

14 – آیا تعریق کف دست و پا معافی دارد؟

بلی در چارچوب ضوابط موجود در حال حاضر تعریق شدید کف دست و پا با نظر شورای پزشکی وظیفه عمومی می تواند معاف دائم باشد.

15 – آیا بیماری صرع معافیت دارد؟

بله – در چارچوب ضوابط موجود با نظر شورای پزشکی وظیفه عمومی می تواند معاف دائم باشد.

16 – آیا مشمول دارای معافیت موقت می تواند در دانشگاه ادامه تحصیل دهد؟

بلی ،اگر چنانچه مشمول بدون غیبت اولیه باشد و فرصت تعیین شده در معافیت موقت به اتمام نرسیده باشد امکان ادامه تحصیل در دانشگاه در صورت پذیرفته شدن در آزمون وجود دارد.‌البته چنانچه بدون غیبت اولیه باشد.

17 – مشمول با یک نوع بیماری در شورای پزشکی شرکت کرده و سرباز یا معاف از رزم شناخته شده است ، آیا می تواند قبل از اعزام بخدمت در صو.رتیکه بیماری دیگری داشته باشد مجددا در شورا شرکت نماید؟

بلی ، می بایست ‏‏‎مشمول سالم بخدمت اعزام شود و هر تعداد بیماری داشته باشد باید پس از در خواست جدید از سوی مشمول رسیدگی شود و لیکن بهتر است بمنظور جلوگیری از دوباره کاری در ابتدا مشمول همه بیماری های خود را بیان کند.

مخطاب گرامی می‌توانید از طریق ارسال نظر سوالات خود را جهت پاسخگویی مسوولان برای ما بفرستید و در روز‌های آتی منتظر شنیدن جواب‌هایتان باشید.