با توجه به نقش مهمی که بانوان در جامعه دارند, بازنگری و مشخص کردن نقاط ضعف و قوت تشکیلات فعلی مربوط به امور زنان و خانواده و همچنین ایجاد ساختار جدید برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ضرورت دارد به همین دلیل برنامه پنجم توسعه بر تهیه برنامه توسعه امور زنان و خانواده تاکید کرده است
با توجه به نقش مهمی که بانوان در جامعه دارند, بازنگری و مشخص کردن نقاط ضعف و قوت تشکیلات فعلی مربوط به امور زنان و خانواده و همچنین ایجاد ساختار جدید برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ضرورت دارد به همین دلیل برنامه پنجم توسعه بر تهیه برنامه توسعه امور زنان و خانواده تاکید کرده است.
نقش قوانین در تعالی جایگاه زنان در خانواده
یک کارشناس حقوقی با اشاره به اینکه ایجاد تحولات اصولی و تاسیس تمدن‌های بزرگ یا انحطاط جوامع، ریشه در تعالی یا تزلزل خانواده دارد خاطرنشان می‌کند: امام خمینی(ره) در این خصوص می‌فرمایند: «صلاح و فساد یک جامعه از صلاح و فساد زنان در آن جامعه سرچشمه می‌گیرد.» بر این اساس توجه به بنای مهرورزی، عدالت، صفا، صمیمت و ارتقای توانایی‌های زنان و تامین نیازهای معنوی، مادی و دستیابی به کمال، آرامش و نشاط زنان نیازمند توجهی اصولی است.
سید محمدحسین تفضلی ادامه می‌دهد: در این راستا ترسیم ساختاری مسنجم در روابط اعضای خانواده و تعامل تعالی بخش خانواده و جامعه از اولویت‌های اصولی است که مورد اهتمام و توجه جدی مسئولان و سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام قرار داشته است به نحوی که در اصل 10 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است: «از آنجا که خانواده واحد بنیادین جامعه اسلامی است، همه قوانین و مقررات و برنامه‌ریزی‌های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد.»این کارشناس حقوق عمومی ادامه می‌دهد: در ایجاد یک نظام عادلانه و منصفانه در خصوص جایگاه زن در خانواده و اجتماع نمی‌توان نقش قوانین و مقررات را نادیده گرفت. گاهی قوانین ما متهم به تضییع حقوق زنان بوده‌اند در حالی که نگاهی به برخی قوانین و مقررات نشان می‌دهد که در برخی موارد حقوق منحصر به فردی برای بانوان وجود دارد که آگاهی کافی از آنها نیست.
خط‌مشی‌های حمایتی بانوان
یک کارشناس حقوق فرهنگی به حمایت می‌گوید: مقام معظم رهبری دهه چهارم انقلاب اسلامی را «دهه پیشرفت و عدالت» نامیدند. ایشان می‌فرمایند: «در حالی که از آغاز انقلاب، ملت ایران با حرکت عظیم خود و با ایجاد و استقرار نظام جمهوری اسلامی به سمت پیشرفت و عدالت حرکت کرده است، ... به نظر ما تمایز 10 سال آینده با سه دهه گذشته، در آمادگی‌های بسیار وسیع و عظیمی است که در کشور عزیزمان برای پیشرفت و عدالت به وجود آمده است که این آمادگی‌ها به ملت بزرگ و مصمم ما اجازه می‌دهد که در این زمینه یک جهش و یک گام بلند نشان بدهد.»
میثم صداقت ادامه می‌دهد: با توجه به این توجه‌ها بازنگری و مشخص کردن نقاط ضعف و قوت تشکیلات فعلی امور زنان و خانواده و همچنین بازآرایی به معنی ایجاد ساختار جدید برای سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و امور اجرایی بانوان و خانواده ضرورتی انکارناپذیر به نظر می‌رسید. این ضرورت به برنامه میان‌مدت کشور راه پیدا کرد و در ماده 230 قانون برنامه پنجم توسعه مقرر شد: «دولت با همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله مرکز امور زنان و خانواده با هدف تقویت نهاد خانواده و جایگاه زنان در عرصه‌های اجتماعی و استیفای حقوق شرعی و قانونی بانوان در همه زمینه‌ها با تدوین و تصویب «برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده» مشتمل بر محورهای تحکیم بنیان خانواده، بازنگری قوانین و مقررات مربوطه، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، توسعه و ساماندهی امور اقتصادی معیشتی با اولویت ساماندهی مشاغل خانگی برای زنان سرپرست خانوار و زنان بدسرپرست، تأمین اجتماعی، اوقات فراغت، پژوهش، گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، ارتقای سلامت، توسعه توانایی‌های سازمان‌های مردم نهاد، ارتقای توانمندی‌های زنان مدیر و نخبه، توسعه تعاملات بین‌المللی، تعمیق باورهای دینی و اصلاح ساختار اداری تشکیلاتی زنان و خانواده اقدام قانونی کند.»
این کارشناس حقوقی خاطرنشان می‌کند: برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده بعد از گذشت بیش از یکسال از تصویب قانون برنامه پنجم به تصویب رسیده است. بنابراین در حال حاضر سندی مکتوب وجود دارد که می‌تواند مستندی برای برنامه‌ریزی‌های نظام جمهوری اسلامی ایران برای توسعه جایگاه زنان و تامین عدالت و انصاف در محیط خانواده و اجتماع باشد.
تامین اجتماعی
این کارشناس حقوق فرهنگی می‌گوید: یکی از سرفصل‌های برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده تامین اجتماعی است. صداقت توضیح می‌دهد: ارتقای هدفمند بیمه‌های تامین اجتماعی با تاکید بر زنان سرپرست‌خانوار و خانواده‌های آسیب‌دیده و نیازمند، زنان روستایی و زنان خانه‌دار و زنان شاغل با رویکرد ارتقای توانایی‌های آنها، ارتقای زمینه‌های حقوقی و قانونی لازم برای توسعه نظام تامین اجتماعی گروه‌های مختلف زنان و خانواده از برنامه‌های کشور برای توسعه امور زنان و خانواده است.
ساماندهی امور اقتصادی مشاغل خانگی
وی با اشاره به اینکه ساماندهی امور اقتصادی مشاغل خانگی یکی دیگر از سرفصل‌های برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده است، اضافه می کند: محور بودن خانواده و نقش همسری و مادری زنان در فعالیت‌های اقتصادی، اشتغال و معیشت آنها و اهمیت تدبیر منزل توسط بانوان در جامعه اسلامی، عدم آسیب جسمانی و روانی اطفال بر اثر اشتغال مادران، نگاه جامع به ازدواج، اشتغال و ارتقای سطح تحصیلات متناسببا پسران و دختران در جامعه، توجه به کسب و کار خانگی و کارآفرینی و تعاونی‌های خانوادگی، ضرورت حفظ نقش مردان در تامین معاش از برنامه‌های کشور برای توسعه امور زنان و خانواده است. صداقت می‌گوید: مدت‌هاست که طرح‌هایی برای حمایت از زنان سرپرست خانوار در مجلس شورای اسلامی مطرح بوده است. طرح توانمند‌سازی زنان سرپرست‌خانوار، طرح تخصیص اعتبار لازم برای برخورداری معلولان و زنان سرپرست‌خانوار و طرح حمایت از حقوق و مسئولیت‌های زنان در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی نمونه‌ای از طرح‌هایی است که در مجلس شورای اسلامی برای ساماندهی امور اقتصادی مشاغل خانگی بانوان شروع به رسیدگی شده اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
ساماندهی و ارتقای پژوهش در امور زن و خانواده
صداقت ساماندهی و ارتقای پژوهش در امور زن و خانواده را از دیگر برنامه‌های کشور برای تقویت بانوان در جامعه اسلامی عنوان می‌کند و می‌گوید: ارتقا و گسترش پژوهش‌های نظری، راهبردی و کاربردی در راستای جنبش نرم‌افزاری با تعامل هم‌افزای حوزه و دانشگاه، ارتقای توانایی‌های انسانی و دانشی و توسعه زیرساخت‌های سخت افزاری، نرم‌افزاری و مالی در زمینه پژوهش زنان و خانواده از دیگر برنامه‌هایی است که دولت برای توسعه جایگاه زنان و خانواده پیش‌بینی کرده است.
پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
وی در خصوص برنامه‌های کشور برای پیشگیری از گرفتار آمدن بانوان در آسیب‌های اجتماعی می‌گوید: شناسایی الزامات، زمینه‌سازی و تدوین سیاست‌های مناسب برای ارتقای سلامت معنوی و اجتماعی از طریق پیشگیری، کاهش عوامل شکل‌دهنده و رفع آسیب از زنان و خانواده‌های در معرض آسیب و آسیب‌دیده اجتماعی در حوزه زنان و خانواده نیز در دستور کار دولت برای ارتقای امور زنان و خانواده است.
صداقت همچنین به مساله اوقات فراغت اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: هدایت تولید محتوا و ساماندهی و آمایش منابع انسانی و زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم برای غنی‌سازی و بهره‌گیری از اوقات فراغت زنان و دختران جامعه برای تکامل معنوی و فردی، تعالی اجتماعی و سلامت، نشاط و تحکیم خانواده‌ها در سراسر ایران اسلامی از برنامه‌هایی است که در طرح توسعه امور زنان و خانواده پیش‌بینی شده است.
مصوبه بدون ضمانت اجرا
این کارشناس حقوق فرهنگی در ادامه خاطرنشانa می‌کند: برنامه مصوب دولت گذشته برای توسعه امور خانواده و بانوان شامل موضوعاتی مثل تحکیم خانواده، تعمیق باورهای دینی، توسعه فرهنگ عفاف و حجاب، توسعه تعاملات بین‌المللی، سازمان‌های مردم‌نهاد، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، توسعه سلامت، اوقات فراغت، ساماندهی و ارتقای پژوهش در امور زن و خانواده، اصلاح قوانین و مقررات، امور معیشتی و اقتصادی، تامین اجتماعی، توسعه زنان مدیر، نخبه و فرهیخته و اصلاح ساختار است.
این برنامه توسط هیات وزیران سابق و به استناد ماده (230) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران تصویب شده بود اما باید توجه داشت که این مصوبه تنها سندی راهبردی خواهد بود که قرار است چراغ راه آینده باشد. صداقت خاطرنشان می‌کند. هیچ‌یک از قواعد این برنامه دارای ضمانت‌اجرا نیست؛ بنابراین برای اجرایی شدن اهداف آن باید از این پس شاهد تصویب مقررات دیگری باشیم. باید توجه داشت که با توجه به اینکه دولت‌ها از نظر حقوقی ادامه دهنده راه یکدیگر هستند، هیات دولت کنونی نیز به این مصوبه پایبند محسوب می‌شود مگر اینکه با تصویب مصوبه جدید یا اصلاح مصوبه قبلی تغییراتی در آن بدهد.
منبع : روزنامه حمایت
دیدگاه خودتان را ارسال کنید